WYDAWNICTWO "MY, SYBIRACY"

Prezentujemy nasze pismo

Rocznik „My, Sybiracy” jest organem Oddziału Wojewódzkiego Związku Sybiraków w Łodzi (obecnie Łódzkiego Oddziału Związku Sybiraków), powołanym do spełniania roli pisma informacyjnego i dokumentującego historię martyrologii Polaków w Rosji i ZSRR. Choć wydawany jest przez Oddział w Łodzi, swą tematyką obejmuje spectrum całego Związku.

Potrzeba posiadania własnego pisma ujawniła się od samego początku powstania Oddziału Związku Sybiraków w Łodzi. Inicjatorami jego powstania byli: Marek Budziarek, Adam Ochocki, Jerzy Rossowski i Maria Worotyńska. Po wielu rozważaniach wybrano tytuł „My, Sybiracy”. W końcu 1990 roku ukazał się pierwszy jego numer.

Swe zamierzenia zespół redakcyjny przedstawił wtedy czytelnikom w wystąpieniu „Od redakcji”:

Oddając do rąk PT Czytelników biuletyn „MY, SYBIRACY”, zredagowany staraniem członków naszego Oddziału, mamy niepłonną nadzieję, że ten pierwszy numer nie będzie ostatnim, że pojawią się za nim następne. W dużej mierze zależeć to będzie od Was, od Waszej reakcji na naszą inicjatywę, od poczytności z jaką się spotkamy.

Naczelnym zadaniem, jakie sobie postawiliśmy, jest nawiązanie z Wami ściślejszego, bezpośredniego kontaktu. Chcemy wydobyć z zapomnienia tragiczne losy Sybiraków, tych żyjących i ich rodzin. Chcemy utrwalić martyrologię Polaków, którzy przeszli przez piekło stalinowskie, przez łagry i więzienia rozsiane na bezkresnym terytorium Rosji europejskiej i azjatyckiej, zroszonym krwią i potem setek tysięcy naszych obywateli.

Piszcie do nas! O doznanych krzywdach, jakie spotkały Was i Waszych najbliższych - w Rosji carskiej, w Związku Radzieckim, a także w Polsce w latach ucisku z rąk pogrobowców stalinizmu. Materiały te będziemy systematycznie zamieszczać na łamach naszego biuletynu, będziemy nagrywać Wasze wypowiedzi na taśmie magnetofonowej.

Wielu z Was posiada oryginalne dokumenty z tamtych czasów. Wiemy, że stanowią dla Was cenną, bolesną pamiątkę, z którą trudno się rozstać. Przynieście te dokumenty do nas, zrobimy z nich odbitki kserograficzne a oryginały zwrócimy Wam w nienaruszonym stanie. Szczególnie zależy nam na wszelkich informacjach dotyczących historii powstania i przechowywania naszego sztandaru Sybiraków i działalności Związku Sybiraków w przedwojennej Łodzi.

Zależy nam na informacjach dotyczących działalności związków i stowarzyszeń Polaków w ZSRR, i na nawiązaniu trwałych kontaktów z nimi i z ludźmi, którzy podtrzymywali i podtrzymują ducha polskości i patriotyzmu w tych jakże trudnych warunkach.

Zależy nam na książkach i broszurach mówiących o tamtych czasach. To cenny materiał, jaki należy wpisać w karty historii i to jest naszym wspólnym obowiązkiem.

Na kontakt z Wami czekają koła dzielnicowe naszego Związku, których adresy i terminy spotkań znajdziecie w dalszej części biuletynu."

Pismo "My, Sybiracy" zawiera trzy zasadnicze działy: INFORMACJE, AKTUALNOŚCI i RELACJE.

Przed tymi działami, na początku każdego numeru publikowane są artykuły o charakterze naukowo-badawczym, pisane przez historyków i badaczy tak z kraju jak i z zagranicy, jak np. prof. dr hab. Albin Głowacki z Uniwersytetu Łódzkiego, dr Marek Budziarek z Muzeum Historii Miasta Łodzi, dr Maria Blombergowa z Uniwersytetu Łódzkiego, Aleksander Gurjanow, Michaił Rogaczow i Jelena Jakimowa z rosyjskiego "Memoriału", Nikołaj Griebienszczikow z Ułan-Ude. Są to z reguły teksty, stanowiące wynik poszukiwań w archiwach państw powstałych po rozpadzie ZSRR, głównie na Ukrainie i w Rosji.

W dziale INFORMACJE zamieszczane są teksty o ważnych dla Sybiraków wydarzeniach, podjętych działaniach Związku, przyjętych przez Sejm i rząd rozwiązaniach istotnych dla naszych członków. Tu także zamieszczamy informacje o życiu Polaków na Wschodzie i Zachodzie, pisane przez tamtejszych działaczy polonijnych czy redaktorów lokalnej prasy, jak np. Tatiana Mosunowa z Jekaterynburga, Anna Winogradowa i Wacław Sokołowski z Ułan-Ude, Lucyja Łabiecka Abdullina z Krasnojarska, Henryk Ścigała z Chicago (USA), Aleksandra Łukajnenko ze Lwowa, Jerzy Surwiłło i Romuald Gieczewski z Wilna, Helena Charitonowa. Tu także publikowane są teksty (na ogół obszerne wyjątki lub skróty) prac doktorskich lub konkursowych, tematycznie związanych z problematyką zesłań. I tak publikowaliśmy fragmenty prac doktorskich: w n-rze 11 Elżbiety Kowalczyk, w n-rze 12 Katarzyny Gorgolewskiej, w n-rze 13 Ewy Wronki, w n-rze 14 Beaty Szubtarskiej.

Tu również zamieszczane są kontynuowane w każdym numerze stałe pozycje, jak: Księga pamiątkowa zmarłych w ZSRR w latach 1940–1956 polskich zesłańców, więźniów i łagierników, czy Kartoteka relacji sybirackich, znajdujących się w zbiorach Komisji Historycznej Łódzkiego Oddziału Związku Sybiraków.

W dziale AKTUALNOŚCI umieszczane są bieżące wydarzenia mijającego roku, w których uczestniczyli Sybiracy oraz informacje o innych, ważnych dla Sybiraków wydarzeniach.

Ważnym działem każdego numeru pisma są RELACJE SYBIRAKÓW, dokumentujące losy zesłańców, łagierników i więźniów. Do numeru 16 włącznie opublikowanych zostało 97 relacji z zesłania i ok. 30 utworów poetyckich.

W „My, Sybiracy” znajduje się zawsze miejsce dla współpracujących z nami organizacji kombatanckich i kresowych, jak „Rodzina Katyńska” „Stowarzyszenie Rodzin Policyjnych 1939 r.”, czy „Stowarzyszenie Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich”.

W piśmie „My, Sybiracy” występuje szereg stałych pozycji, kontynuowanych z numeru na numer, jak: Księga pamiątkowa Zmarłych w ZSRR zesłańców, Kartoteka relacji sybirackich znajdujących się w zbiorach Komisji Historycznej Oddziału, Informator o książkach o tematyce zesłańczej, Nasi Donatorzy, Zmarli członkowie Oddziału, Skrzynka poszukiwań, Listy nadesłane, Relacje z corocznych pielgrzymek Sybiraków na Jasną Górę, Kalendarium wydarzeń w których uczestniczyli Sybiracy.

Zespół zaczynał swe prace bez środków finansowych i odpowiedniego wyposażenia. Pracował i pracuje głównie w prywatnych mieszkaniach, a do 2001 r. częściowo także w Bibliotece Zakładu Przetwarzania Danych MPK w Łodzi, dzięki przychylności Zarządu MPK-Łódź. Zespół spotykał się tu z dużą przychylnością i pomocą pracowników tego Zakładu Ewy Dziadek i Małgorzaty Gruszczyńskiej.

Od 1997 r. nieocenionego, bezinteresownego wsparcia udziela zespołowi Pani Anna Kotynia-Kosmynka, świadcząc nieodpłatnie konsultacje i dokonując korekty literackiej tekstów.

Cały skład Zespołu redakcyjnego pracuje społecznie, a autorzy publikacji nie otrzymują honorariów.

W pracach zespołu redakcyjnego uczestniczyli lub uczestniczą także: Marek Budziarek, Adam Ochocki, Waldemar Neuman i Mieczysław Wutke.

Środki finansowe na wydawnictwo Zespół gromadził i gromadzi w rozmaity sposób. Na większość numerów otrzymujemy dotację albo od władz miasta Łodzi, albo z Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, pokrywającą część kosztów, dwukrotnie uzyskaliśmy Wsparcie finansowe z Zarządu Głównego Związku Sybiraków, od naszych krajan z Koła Łodzian z Chicago. Szukaliśmy różnych form pozyskiwania pieniędzy: organizowaliśmy loterię fantową, uliczną zbiórkę pieniężną. Wspierają nas drobnymi donacjami instytucje i osoby prywatne z kraju i zagranicy.

Wpływy ze sprzedaży wśród członków Związku i sympatyków stanowią niewielki procent kwoty, potrzebnej do sfinansowania pojedynczego numeru. Staramy się jednak cenę utrzymać na możliwie niskim poziomie, aby pismo było dostępne dla kieszeni ubogich Sybiraków, w większości rencistów i emerytów o bardzo niskich dochodach.

Pierwszy i drugi numer "My, Sybiracy" drukowaliśmy w Drukarni Wojskowej w Łodzi, trzeci w Zespole Szkół Papierniczo-Poligraficznych w Łodzi. Numery czwarty, piąty i szósty drukowaliśmy, dzięki życzliwości ówczesnej prezes pani Julii Zamojskiej w Drukarni Wydawnictw Naukowych SA w Łodzi, korzystając ze specjalnych upustów. Numery siódmy i ósmy wydaliśmy za pośrednictwem Wydawnictwa RAVI w Łodzi, które stworzyło nam szczególnie dogodne warunki finansowe. Od numeru dziewiątego drukujemy nasz rocznik znowu w Drukarni Wydawnictw Naukowych SA w Łodzi, oferującej niską cenę drukowania (przeprowadzamy każdorazowo postępowanie ofertowe wśród łódzkich drukarń) oraz wysoką jakość pracy.

Pokaźną część nakładu (każdorazowo ponad dwieście pięćdziesiąt egzemplarzy) rozsyłamy nieodpłatnie do bibliotek krajowych i zagranicznych, zakładów naukowych i bibliotek uniwersyteckich, do organizacji kombatanckich i kresowych w kraju i zagranicą, do organizacji i stowarzyszeń polonijnych na Zachodzie i Wschodzie.

Od 2005 r. (od numeru 16 „My, Sybiracy”), dotację dofinansowującą nasze pismo otrzymujemy od Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie. Nadal jednak oczywiście bardzo ważne są dla nas dary od osób indywidualnych. Wszystkim Darczyńcom i Sponsorom jak najserdeczniej dziękujemy!

Zmienił się także skład naszego zespołu redakcyjnego: w 2001 r. odszedł z zespołu z uwagi na zły stan zdrowia Ryszard Mańkowski, w 2006 r. zmarł Marek Budziarek, w 2007 r. opuścił zespół ze względów zdrowotnych Juliusz Baczmaga.

W związku z tym od 2007 r. zespół pracuje w składzie jak na załączonym zdjęciu, wspieranym przez prof. dra hab. Albina Głowackiego i Annę Kotynię-Kosmynkę.

Kwiecień 2007 r. Na roboczym zebraniu w siedzibie Zarządu Oddziału zespół redakcyjny przy opracowywaniu numeru 18 „My, Sybiracy”. Od lewej: Jerzy Rossowski, Eugeniusz Oberman, Ryszard Michalczyk, Maria Worotyńska i Mieczysław Wutke.

Głównym dostawcą zdjęć z życia naszego Oddziału jest Michał Makatun, który także pomaga zespołowi redakcyjnemu przy ekspedycji rocznika do odbiorców. Przy ekspedycji wspierani jesteśmy także wydatną pomocą przez Wiesława Żaka, Teresę Gutowską, Teresę Patrzyczną, Stanisława Jurkina i Krystynę Wójcicką.

Od numeru 18 (od roku 2007) podnieśliśmy jakość techniczną naszego pisma, zamieszczając zdjęcie w kolorze na okładce oraz wewnątrz numeru dwie oddzielne wkładki ze zdjęciami: zdjęcia archiwalne i zdjęcia współczesne, przy czym te ostanie jako fotografie kolorowe; w numerze 18 na 16 stronach (48 zdjęć w kolorze), w numerze 19 na 32 stronach (100 zdjęć).

Od roku 2010 zespół redakcyjny pracuje w ośmioosobowym składzie: prof. Albin Głowacki, Michał Makatun, Ryszard Michalczyk, Eugeniusz Oberman, Jerzy Rossowski, Maria Worotyńska, Krystyna Wójcicka i Mieczysław Wutke.

W 2010 r. redakcja rocznika została uhonorowana przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych medalem „Pro Memoria”. Uroczyste wręczenie odznaczenia miało miejsce w Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi 16 listopada 2010 r.

Dyplom przyznania medalu i Gratulacje od Wojewody łódzkiego Jolanty Chełmińskiej

Za bardzo istotne uznajemy umieszczanie w każdym numerze rocznika wkładki archiwaliów. Są na niej prezentowane zdjęcia i dokumenty z okresu zesłania, a także z początków istnienia Związku, z lat trzydziestych XX wieku.


Zachęcamy wszystkich posiadających dokumenty lub zdjęcia o takiej tematyce do przekazywania ich do naszej redakcji. Po wykorzystaniu zwrócimy je właścicielowi.